مسائل اجتماعی ایران
آرش حسن پور؛ وحید حسن پور؛ مجید کافی
چکیده
موضوع اصلی این مقاله، بررسی دلایل و عوامل شکست پروژة نوسازی در ایران دورة پهلوی است. هدف، مقایسة نوسازی اجتماعی به معنی گسست از جامعة سنتی و ایجاد جامعهای متفاوت بر پایة فناوری پیشرفته و حاکمیت علم ابزاری، نگرشی عقلانی به زندگی و برخورداری از رهیافتی غیردینی در روابط اجتماعی در جامعة ایران پیش از انقلاب و ترکیه در همان دوره است. ...
بیشتر
موضوع اصلی این مقاله، بررسی دلایل و عوامل شکست پروژة نوسازی در ایران دورة پهلوی است. هدف، مقایسة نوسازی اجتماعی به معنی گسست از جامعة سنتی و ایجاد جامعهای متفاوت بر پایة فناوری پیشرفته و حاکمیت علم ابزاری، نگرشی عقلانی به زندگی و برخورداری از رهیافتی غیردینی در روابط اجتماعی در جامعة ایران پیش از انقلاب و ترکیه در همان دوره است. در این پژوهش براساس فن جبر بولی، فرایند نوسازی در ایران (دورة پهلوی اول) و ترکیه (دورۀ آتاترک) ازنظر تطبیقی – تاریخی تحلیل شده است. در چارچوب تحلیل تطبیقی - تاریخی، از روش اسنادی برای جمع‌آوری داده‌ها و از رویة جبر بولی برای مقایسۀ نوسازی دورة پهلوی اول و دورة آتاترک استفاده شده است. در مجموع یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند واگرایی‌های نوسازی ایرانی با نوسازی ترکیه عوامل شکست نوسازی در ایران شد. در تجربۀ ترکیه به فراهم‌بودن زمینه‌های اجتماعی برای نوسازی، توسعة سیاسی و درون‌زا و از پایین بودن نوسازی تأکید شده است؛ اما در ایران مهم‌ترین عوامل واگرا براساس ترکیب شروط علّی، درون‌زا نبودن نوسازی، وجودنداشتن توسعة سیاسی و فراهم‌نبودن و مغایرت زمینه‌ای و محتوای پروژة نوسازی با متن و بافت جامعة ایران بود که سبب شکست این پروژه و وقوع انقلاب اسلامی شد. نوآوری این پژوهش در استفاده از روش تطبیقی - تاریخی براساس فن جبر بولی است.
