فرهنگ
رضا عظیمی
چکیده
مطالعۀ حاضر نقش دموکراسی را بر میزان احساس شادمانی بررسی می‌کند. این مطالعه، بررسی در سطح کلان و به‌صورت مقطعی - عرضی است. دادهها برای 145 کشور از مجموعه داده‌های گوناگون گردآوری شدهاند. شیوۀ مطالعه تحلیل ثانویه است. رویکرد مطالعه نوعی تنظریۀ تلفیقی است که همزمان با نقش دموکراسی، عامل توسعۀ اقتصادی و نابرابری را نیز در بررسی میزان ...
بیشتر
مطالعۀ حاضر نقش دموکراسی را بر میزان احساس شادمانی بررسی می‌کند. این مطالعه، بررسی در سطح کلان و به‌صورت مقطعی - عرضی است. دادهها برای 145 کشور از مجموعه داده‌های گوناگون گردآوری شدهاند. شیوۀ مطالعه تحلیل ثانویه است. رویکرد مطالعه نوعی تنظریۀ تلفیقی است که همزمان با نقش دموکراسی، عامل توسعۀ اقتصادی و نابرابری را نیز در بررسی میزان شادمانی در نظر گرفته است. یافتهها بیان میکنند که اول، میزان شادمانی تفاوتهای معناداری بین ملل مختلف دارد و کشورهای شمال اروپا با میانگین بالای 80 درصد بالاترین میزان شادمانی را در جهان دارند. دوم، دموکراسی اثر مثبت و معناداری بر میزان شادمانی دارد. سوم، این اثر ازطریق سرمایۀ اجتماعی بسیار بیشتر خواهد شد؛ بنابراین، در الگوی ترکیبی ارائهشده از عوامل سطح کلان، میزان دموکراسی در کنار افزایش توسعۀ اقتصادی و کاهش میزان نابرابری درآمد، توانایی تبیین مقدار جالبتوجهی از تغییرات میزان شادمانی را دارد.
مسائل اجتماعی ایران
زهره رفیعی بلداجی؛ وحید قاسمی؛ مقصود فراستخواه؛ سیدعلی هاشمیان فر
چکیده
با گسترش‌یافتن و عمومی‌شدن نظام آموزش عالی انتظار می‌‌رفت شرایط اجتماعی دگرگون و فرصت برابر تحرک اجتماعی برای همگان میسر شود. این پژوهش با تبیین نظری و آزمون فرضیه‌های مختلف دربارۀ تأثیر پس‌‌زمینۀ اجتماعی بر پذیرش در دانشگاه و سپس بر موقعیت شغلی افراد، درصدد بررسی نقش میانجی‌گری قشربندی آموزش عالی در بازتولید نابرابری‌‌های ...
بیشتر
با گسترش‌یافتن و عمومی‌شدن نظام آموزش عالی انتظار می‌‌رفت شرایط اجتماعی دگرگون و فرصت برابر تحرک اجتماعی برای همگان میسر شود. این پژوهش با تبیین نظری و آزمون فرضیه‌های مختلف دربارۀ تأثیر پس‌‌زمینۀ اجتماعی بر پذیرش در دانشگاه و سپس بر موقعیت شغلی افراد، درصدد بررسی نقش میانجی‌گری قشربندی آموزش عالی در بازتولید نابرابری‌‌های اجتماعی در بازار کار است. جامعۀ آماری همۀ شاغلان در بازار کار شهر اصفهان است که از سال 1385 به بعد از دانشگاه فارغ‌‌التحصیل شدهاند. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار اس‌‌پی‌‌اس‌‌اس سمپل‌‌پاور 530 نفر برآورد شد. نتایج نشان دادند بین جایگاه فرد در نظام آموزش عالی و موقعیت شغلی او رابطه وجود دارد و سرمایۀ اقتصادی، سرمایۀ اجتماعی و سرمایۀ فرهنگی خانواده بر نوع قبولی فرد در دانشگاه تأثیر مثبت دارد؛ یعنی افراد دارای سرمایههای خانوادگی بالاتر، جایگاه بالاتری در نظام آموزش عالی داشته‌اند. همچنین نتایج نشان میدهند اثر سرمایۀ اقتصادی بر موقعیت شغلی ازطریق میانجی‌گری نظام آموزش عالی است؛ اما سرمایۀ فرهنگی هم به‌صورت غیرمستقیم و هم مستقیم بر موقعیت شغلی تأثیر دارد. هرچند اثر سرمایۀ اجتماعی بر موقعیت شغلی معنادار نشد، در یافتن شغل بسیار تأثیرگذار بوده است؛ درواقع، پس‌‌زمینۀ اجتماعی چه به‌صورت مستقیم و چه غیرمستقیم بر موقعیت شغلی تأثیر می‌‌گذارد و نابرابری‌‌های اجتماعی ازطریق نظام آموزشی بازتولید میشوند.
کمال کوهی
چکیده
سازمان بخش عمده‌ای از زندگی افراد شاغل را تشکیل میدهد. زمانی که محل کار پرتنش باشد، سلامت روانی و اجتماعی فرد تهدید می‌شود و ممکن است او را دچار فرسودگی شغلی کند. بر همین اساس در پژوهش حاضر کوشش می‌شود میزان فرسودگی شغلی میان اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تبریز و تأثیر سرمایۀ اجتماعی، سرمایۀ روان‌شناختی، جو سازمانی و سابقۀ شغلی بر ...
بیشتر
سازمان بخش عمده‌ای از زندگی افراد شاغل را تشکیل میدهد. زمانی که محل کار پرتنش باشد، سلامت روانی و اجتماعی فرد تهدید می‌شود و ممکن است او را دچار فرسودگی شغلی کند. بر همین اساس در پژوهش حاضر کوشش می‌شود میزان فرسودگی شغلی میان اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تبریز و تأثیر سرمایۀ اجتماعی، سرمایۀ روان‌شناختی، جو سازمانی و سابقۀ شغلی بر فرسودگی شغلی مطالعه شود. پژوهش به‌صورت کمی و با فن پیمایشی در سال 1396 انجام شده است. تعداد جامعۀ آماری 800 نفر بود که از این تعداد 121 نفر به روش نمونهگیری طبقهای متناسب تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات بیشتر پرسش‌نامه‌های استاندارد موجود بوده است. نتایج تحلیل توصیفی نشان دادند میانگین میزان فرسودگی شغلی بین اعضای هیئت‌علمی 14/21% بوده است. نتایج به‌دست‌آمده از الگوی ساختاری فرسودگی شغلی نیز بیان‌کنندۀ آن است که سرمایۀ اجتماعی، سرمایۀ روان‌شناختی و جو سازمانی از عوامل تأثیرگذار بر فرسودگی شغلی‌اند؛ به عبارت دیگر، اگر سرمایۀ اجتماعی و سرمایۀ روان‌شناختی اعضای هیئت‌علمی در سطح مناسب و جو سازمانی برای فعالیت مطلوب باشد، میزان فرسودگی شغلی به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد. بین متغیرهای پژوهش، سابقۀ شغلی در میزان فرسودگی شغلی تأثیر معنی‌داری نداشته است.
سمیه محسن زاده گل افزانی؛ نادر افقی؛ ابراهیم مسعود نیا
چکیده
تاکنون پژوهش‌های فراوانی موضوع رابطۀ پزشک – بیمار و اثر آن بر رضایت بیماران از درمان و کمک به بهبود بیماران را بررسی کردهاند؛ اما به رابطۀ سرمایۀ اجتماعی، به‌منزلۀ متغیر مهم اجتماعی، با نوع رابطۀ بیماران با پزشکان توجه چندانی نشده است. به همین منظور در این پژوهش این رابطه با استفاده از روش پیمایش از نوع توصیفی – مقطعی بررسی ...
بیشتر
تاکنون پژوهش‌های فراوانی موضوع رابطۀ پزشک – بیمار و اثر آن بر رضایت بیماران از درمان و کمک به بهبود بیماران را بررسی کردهاند؛ اما به رابطۀ سرمایۀ اجتماعی، به‌منزلۀ متغیر مهم اجتماعی، با نوع رابطۀ بیماران با پزشکان توجه چندانی نشده است. به همین منظور در این پژوهش این رابطه با استفاده از روش پیمایش از نوع توصیفی – مقطعی بررسی می‌شود. در این پژوهش با استفاده از نظریه‌های سرمایۀ اجتماعی چلبی (1393)، بوردیو (1986)، کلمن (1377) و پاتنام (1995)، سرمایۀ اجتماعی شبکه‌ای و ترکیب آن با الگو‌های رابطۀ پزشک – بیمار، چارچوب نظری مناسبی برای بررسی موضوع پژوهش فراهم شد. جامعۀ آماری پژوهش را همۀ بیمارانی (سرطان، مغز و اعصاب و قلب و عروق) تشکیل میدهد که در طول دورۀ پژوهش به بیمارستان‌های شهر رشت مراجعه می‌کردند. برای نمونهگیری از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای استفاده و درنهایت، 372 پرسشنامه توزیع و جمعآوری شد. یافته‌های پژوهش نشان دادند بین متغیرهای طبقۀ اجتماعی، سرمایۀ اجتماعی و ابعاد سرمایۀ اجتماعی یعنی شبکۀ تعاملات، مشارکت در جامعۀ محلی، تعاملات شغلی و ارزش زندگی با متغیر الگوی رابطۀ بیمار، رابطۀ مثبت و مستقیم وجود دارد. نتایج رگرسیون چندگانه نیز نشان میدهند متغیرهای ارزش زندگی، عاملیت اجتماعی، مشارکت در جامعۀ محلی، طبقۀ اجتماعی و تعاملات شغلی 4/82 درصد متغیر رابطۀ بیمار را تبیین میکنند. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان دادند متغیر مشارکت در جامعۀ محلی، بالاترین اثر مستقیم (520/0) را بر الگوی رابطۀ بیمار دارد؛ اما متغیر ارزش زندگی در مجموع با اثر مستقیم و غیرمستقیم (824/0)، بالاترین سهم را در تبیین واریانس الگوی رابطۀ بیمار دارد.
رامین مرادی؛ احسان خانمحمدی
چکیده
بررسی وضعیت دینداری به‌منزلۀ یکی از گونههای مهم هویتی در جامعۀ ایران، جایگاه عملی و پژوهشی خاصی دارد؛ ازاین‌رو، پژوهش حاضر به‌صورت کمی و با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه، وضعیت دینداری جوانان شهر سرپل‌ذهاب را بررسی کرده است. حجم نمونه 635 نفر تعیین و برای دسترسی به آنها از روش نمونهگیری طبقهای چندمرحلهای متناسب با حجم استفاده ...
بیشتر
بررسی وضعیت دینداری به‌منزلۀ یکی از گونههای مهم هویتی در جامعۀ ایران، جایگاه عملی و پژوهشی خاصی دارد؛ ازاین‌رو، پژوهش حاضر به‌صورت کمی و با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه، وضعیت دینداری جوانان شهر سرپل‌ذهاب را بررسی کرده است. حجم نمونه 635 نفر تعیین و برای دسترسی به آنها از روش نمونهگیری طبقهای چندمرحلهای متناسب با حجم استفاده شد. اعتبار و پایایی پرسشنامه به ترتیب با روش اعتبار سازه و آزمون آلفای کرونباخ، ارزیابی و مناسب تشخیص داده شد. نتایج نشان دادند میزان دینداری بین پاسخگویان کمی بالاتر از حد میانگین بود و بین ابعاد دینداری، بعد اعتقادی بیشترین میانگین و بعد عملی کمترین میانگین را داشت. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان دادند سه متغیر سرمایۀ اجتماعی، هویت ملی و هویت قومی، ارتباط مستقیم و معناداری با میزان دینداری دارند؛ اما مصرف رسانهای ارتباط منفی و پایگاه اقتصادی - اجتماعی ارتباطی غیرمعنادار با میزان دینداری دارند.
مسائل اجتماعی ایران
جمیله اسفندیارپور؛ علی مرادی؛ اسماعیل جهانبخش
چکیده
هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطۀ بین میزان اخلاق محیط زیستی و سرمایۀ اجتماعی با فرهنگ محیط زیستی با تأکید بر شهر کرمان برای دو مقطع زمانی ده سال پیش و در حال حاضر است که با روش پیمایشی و استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعۀ آماری شامل افراد بالای ۱۶سال ساکن در مناطق چهارگانۀ شهر کرمان است که براساس آمار سال 1395 معادل ۶۳۴۱۳۲ ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطۀ بین میزان اخلاق محیط زیستی و سرمایۀ اجتماعی با فرهنگ محیط زیستی با تأکید بر شهر کرمان برای دو مقطع زمانی ده سال پیش و در حال حاضر است که با روش پیمایشی و استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعۀ آماری شامل افراد بالای ۱۶سال ساکن در مناطق چهارگانۀ شهر کرمان است که براساس آمار سال 1395 معادل ۶۳۴۱۳۲ نفرند. از این جمعیت تعداد 384 نفر براساس فرمول نمونهگیری کوکران انتخاب شدند و پس از گردآوری دادهها 374 پرسشنامه مبنای تحلیل‌های آماری قرار گرفت. تحلیل‌های آماری با استفاده از دو نرم‌افزار SPSS و AMOS انجام شد. نتایج نشان میدهند رابطۀ بین اخلاق محیط زیستی با میزان فرهنگ محیط زیستی در ده سال پیش (71/0=r) و در زمان حاضر برابر (33/0=r)، فرهنگ محیط زیستی با میزان سرمایۀ اجتماعی در زمان حاضر (41/0=r) و در ده سال پیش (35/0=r)، معنادار است. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس نشان میدهند میانگین فرهنگ محیط زیستی برای سه گروه سنی مطرح‌شده با هم تفاوت معنادار دارد. همچنین میانگین فرهنگ محیط زیستی برای طبقات اجتماعی مختلف با هم تفاوت دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان میدهند دو متغیر سرمایۀ اجتماعی و اخلاق محیط زیستی 50 درصد از تغییرات درونی متغیر وابسته یعنی فرهنگ محیط زیستی در شهر کرمان را تبیین میکنند. نتایج حاصل از مدل معادلۀ ساختاری (AMOS) نشان میدهند تأثیر متغیرهای سرمایۀ اجتماعی، اخلاق محیط زیستی و متغیر پایگاه اقتصادی - اجتماعی بر متغیر وابسته معنادار است.
مسائل اجتماعی ایران
یعقوب احمدی
چکیده
اثر شبکههای اجتماعی مجازی و فضای سایبر و روابط اجتماعی و تعاملات درون این فضا بر مشارکت مدنی و سیاسی در سالهای اخیر و با وقوع رویدادهایی ازجمله بهار عربی و جشن یک‌درصدی (در آمریکا و اروپا) اهمیت بسیاری یافته است. نوشتار حاضر، در همین زمینه و با توجه به نقش مهم شبکههای اجتماعی آنلاین در اعتراضات و فعالیتهای سیاسی و مدنی ...
بیشتر
اثر شبکههای اجتماعی مجازی و فضای سایبر و روابط اجتماعی و تعاملات درون این فضا بر مشارکت مدنی و سیاسی در سالهای اخیر و با وقوع رویدادهایی ازجمله بهار عربی و جشن یک‌درصدی (در آمریکا و اروپا) اهمیت بسیاری یافته است. نوشتار حاضر، در همین زمینه و با توجه به نقش مهم شبکههای اجتماعی آنلاین در اعتراضات و فعالیتهای سیاسی و مدنی آشکار و پنهان از اواخر دهۀ 80 تا به امروز ایران اسلامی، درصدد ارزیابی اثر سرمایۀ اجتماعی موجود در شبکههای آنلاین و آفلاین بر مشارکت مدنی شهروندان شهر سنندج است. این پژوهش به روش توصیفی از نوع همبستگی و پیمایشی انجام شده است. پرسشنامه، تلفیقی از پرسشهای استاندارد دربارۀ سرمایۀ اجتماعی در فضای مجازی و غیرمجازی دیمیتری ویلیامز و پرسشنامۀ محقق‌ساخته برای مشارکت سیاسی در دو بعد پنهان و آشکار بوده است. پرسشنامۀ مبتنی بر ضرایب آلفا برای گویه‌‌ها و اعتبار صوری و اعتبار و پایایی مناسب به شیوۀ نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای میان 400 نفر از پاسخگویان توزیع شد. یافتهها نشان دادند اگرچه شکل رایج مشارکت میان پاسخگویان مانند مشارکت‌‌های سیاسی آشکار و سنتی (رأی‌دادن، کار حزبی و رفتارهای سنتی سیاسی) است، پاسخگویان تاحدودی در مشارکت‌‌های سیاسی پنهان (صرف پول برای امور سیاسی، تمایل به کمک داوطلبانه به اجتماع محلی، امضای طومار، شرکت در اعتراضات و سایر اشکال جدید مشارکت) نیز شرکت داشته‌اند و این روند مانند جامعۀ جهانی در حال پیشروی به سود نوع دوم مشارکت سیاسی است. همچنین نتایج استنباطی نشان دادند بعد برون‌گروهی سرمایۀ اجتماعی بر مشارکت مدنی آشکار و پنهان معاصر شهروندان اثر معنادارتری از سایر ابعاد داشته است؛ این در حالی است که سرمایۀ اجتماعی برون‌گروهی غیرمجازی (واقعی) اثر معنادارتری بر مشارکت سیاسی آشکار (سازمان‌یافتگی، رأی‌دادن و شرکت در احزاب) داشته است.
مسائل اجتماعی ایران
خلیل الله سردارنیا؛ سینا امینی زاده؛ مظفر حسنوند
چکیده
مشارکت سیاسی از نشانه‌های مهم توسعۀ سیاسی است که کم و کیف و قالب‌های آن از جامعه‌ای تا جامعۀ دیگر متفاوت است. تحقق مشارکت سیاسی و نهادینه‌شدن آن مستلزم وجود آمادگی‌ها و شرایط روحی - روانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی خاص هر جامعه است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان ...
بیشتر
مشارکت سیاسی از نشانه‌های مهم توسعۀ سیاسی است که کم و کیف و قالب‌های آن از جامعه‌ای تا جامعۀ دیگر متفاوت است. تحقق مشارکت سیاسی و نهادینه‌شدن آن مستلزم وجود آمادگی‌ها و شرایط روحی - روانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی خاص هر جامعه است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر مشارکت سیاسی دانشجویان در تشکلهای حزبی و سیاسی است. عواملی همچون رسانهها، انجمن‌ها، شبکههای اجتماعی و گروه دوستان. روش پژوهش پیمایشی و کمی با استفاده از فن پرسشنامه است. جامعۀ آماری هم همۀ دانشجویان شاغل به تحصیل در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری در سال 1395 هستند. پژوهش حاضر درصدد پاسخ‌دادن به این پرسش است که رسانههای جمعی اعم از کلاسیک و جدید، داخلی و بین‌المللی، شبکههای اجتماعی و عوامل یا متغیرهای اجتماعی مانند گروه دوستان و عضوشدن و همکاری با انجمن‌ها تا چه اندازه بر گرایش و مشارکت سیاسی جوانان در احزاب و تشکلهای سیاسی تأثیر می‌گذارند. نتایج پژوهش نشان میدهند به ترتیب، دسترسی و ارتباط فعالانه با شبکههای اجتماعی در فضای سایبری، گروه دوستان، عضوشدن در انجمن‌های مدنی و داوطلبانه، رسانههای داخلی و درنهایت رسانههای خارجی (رادیو و تلویزیون‌های ماهوارهای) بر تمایلات و مشارکت سیاسی دانشجویان دانشگاه شیراز در احزاب و تشکلهای سیاسی تأثیر مثبت و معنی‌داری داشته‌اند.
مسائل اجتماعی ایران
بهناز مهاجران؛ علیرضا قلعه ای؛ فرشید اشرفی سلیم کندی؛ زین العابدین درویشی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی با سلامت سازمانی با میانجی‌گری عزت‌نفس سازمانی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است و جامعۀ آماری آن شامل همۀ کارکنان اداری ادارات آموزش‌وپرورش شهرستان ارومیه به تعداد 380 نفر است که 200 نفر با روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از سه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی با سلامت سازمانی با میانجی‌گری عزت‌نفس سازمانی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است و جامعۀ آماری آن شامل همۀ کارکنان اداری ادارات آموزش‌وپرورش شهرستان ارومیه به تعداد 380 نفر است که 200 نفر با روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از سه پرسشنامۀ استاندارد سرمایۀ اجتماعی (Nahapiet & Ghoshal, 1998)، عزت‌نفس سازمانی (Pierce et al., 1989) و سلامت سازمانی (Hoy & Feldman, 1996) استفاده شد. برای بررسی روایی پرسش‌نامه‌ها از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد و پایایی آنها با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد که به‌ترتیب 76/0، 92/0، و 91/0 بود. نتایج به‌دست‌آمده از اجرای الگو‌های تحلیل مسیر خروجی نرم‌افزار، نشان‌دهندۀ مناسب‌بودن برازش الگوی معادلات ساختاری است. نتایج آزمون فرضیه‌ها به روش الگوسازی معادلات ساختاری نشان دادند بین سرمایۀ اجتماعی با عزت‌نفس سازمانی و سلامت سازمانی، روابط معناداری وجود دارد. درکل نتایج نشان‌دهندۀ وجود رابطۀ معنادار بین عزت‌نفس سازمانی و سلامت سازمانی است؛ همچنین نتایج تحلیل آماری نشان دادند اثر غیرمستقیم سرمایۀ اجتماعی بر سلامت سازمانی با میانجی‌گری عزت‌نفس سازمانی کارکنان، 21/0 است که در سطح 001/0 مثبت و معنی‌دار است؛ بنابراین عزت‌نفس سازمانی در روابط بین سرمایۀ اجتماعی و سلامت سازمانی نقش میانجی را دارد.
خانواده و جنسیت
زهرا خادمی؛ صفی الله صفایی؛ نسرین مرادی شهباز
چکیده
امروزههدفمشترکتوسعهدرسطوح محلی،ملیوبین‌المللی، بهبودکیفیتزندگیاستوآیندۀ زندگیبشربهدرکعواملی بستگی داردکهبرآن تأثیر می‌گذارند.کیفیت زندگی که شاخص توسعۀ اقتصادی و اجتماعی است، برای ترسیم میزان رفاه در جامعه و انعکاس نتایج توسعه مطرح است. این شاخص از عوامل بسیاری تأثیر می‌گیرد. بخشیاز اینعوامل، مربوطبهکیفیتروابطبادیگران،گروه‌هاونهادهایرسمیوغیررسمی، ...
بیشتر
امروزههدفمشترکتوسعهدرسطوح محلی،ملیوبین‌المللی، بهبودکیفیتزندگیاستوآیندۀ زندگیبشربهدرکعواملی بستگی داردکهبرآن تأثیر می‌گذارند.کیفیت زندگی که شاخص توسعۀ اقتصادی و اجتماعی است، برای ترسیم میزان رفاه در جامعه و انعکاس نتایج توسعه مطرح است. این شاخص از عوامل بسیاری تأثیر می‌گیرد. بخشیاز اینعوامل، مربوطبهکیفیتروابطبادیگران،گروه‌هاونهادهایرسمیوغیررسمی، میزان اعتماد و مشارکت اجتماعی استکهاز آنها بانامسرمایۀ اجتماعی یاد می‌شود. موضوع پژوهش حاضر نیز بررسی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و کیفیت زندگی است که با شاخص‌‌سازی انواع سرمایۀ اجتماعی، رابطه و تأثیر آنها بر کیفیت زندگی زنان تهران بررسی شده است. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر اجرایی، پیمایشی است و با تکمیل پرسشنامۀ استاندارد با احتساب پایایی و روایی از یک نمونۀ 351 نفری با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای و با استناد به نقشۀ شهر تهران انجام شده است. برایتحلیلیافته‌‌‌هاوبررسیفرضیه‌‌ها،ازدوروشآماریضریب همبستگیپیرسونورگرسیونچندمتغیرهاستفادهشدهاست .نتایج تحلیل نشان میدهند هر شش فرضیه، رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و کیفیت زندگی زنان شهر تهران را مثبت ارزیابی کردهاند؛ یعنی هرچه سرمایۀ اجتماعی زنان بیشتر باشد، کیفیت زندگی آنها افزایش می‌یابد. براساس تحلیل رگرسیونی نیز ابعاد سرمایۀ اجتماعی درون‌گروهی و سرمایۀ اجتماعی ساختاری، میزان کیفیت زندگی زنان شهر تهران را پیش‌بینی میکنند که با توجه به ضریب بتا، بعد سرمایۀ اجتماعی درون‌گروهی (381/0B= ) و سپس بعد سرمایۀ اجتماعی ساختاری (179/0B= ) بیشترین تأثیر را بر کیفیت زندگی دارند.
اصغر میرفردی؛ سیروس احمدی؛ جعفر رستمی
چکیده
تعاونیهای کشاورزی و صنعتی در تحقق برنامههای توسعۀ کشور، نقش مهمی ایفا میکنند و باعث رشد و بالندگی قطب تولیدی بخش کشاورزی و صنعتی و شکوفاشدن استعدادهای بالقوۀ این بخش در کشور میشوند. نقش در خور توجه سرمایۀ اجتماعی و حضور آن در زندگی کنشگران اجتماعی، که عامل مؤثری در تولید، کاهندۀ هزینه و تسهیلگر تعاملات اجتماعی است، ...
بیشتر
تعاونیهای کشاورزی و صنعتی در تحقق برنامههای توسعۀ کشور، نقش مهمی ایفا میکنند و باعث رشد و بالندگی قطب تولیدی بخش کشاورزی و صنعتی و شکوفاشدن استعدادهای بالقوۀ این بخش در کشور میشوند. نقش در خور توجه سرمایۀ اجتماعی و حضور آن در زندگی کنشگران اجتماعی، که عامل مؤثری در تولید، کاهندۀ هزینه و تسهیلگر تعاملات اجتماعی است، سبب شد در این پژوهش، تأثیر مؤلفههای سرمایۀ اجتماعی در عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی شهرستان بویر احمد بررسی و ارزیابی شود. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعۀ آماری، مدیران عامل 210 تعاونی کشاورزی و صنعتی شهرستان بویر احمد است که از بین آنها 136 نفر بر اساس جدول مورگان برای حجم نمونه انتخاب و با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای تصادفی متناسب مطالعه شدند. برای جمعآوری دادهها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش، نشان‌دهندۀ تأیید تأثیر مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی و آگاهی اجتماعی در عملکرد شرکتهای تعاونی کشاورزی و صنعتی بودند، به‌گونه‌ای که این متغیرها 7/37 درصد تغییرات عملکرد شرکتهای تعاونی را می‌توانند تبیین کنند. همچنین نتایج نشان دادند اعتماد اجتماعی، سن، جنس، وضعیت تأهل، قومیت، سطح تحصیلات، سابقۀ فعالیت و سابقۀ عضویت اعضای ارکان تعاونی در شرکتهای تعاونی، در عملکرد شرکتهای تعاونی تأثیری ندارند.
احمد مؤذنی؛ علی بهشتی دوست
چکیده
این مطالعه با تأکید بر مفهوم طبقه، انواع سرمایه و بازتولید فرهنگی، رابطۀ میان تقدیرگرایی و طبقۀ اجتماعی (334 نفر از سرپرستان خانوار شهر اصفهان) را با استفاده از روش پیمایش و نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای بررسی کرده است. نتایج نشان میدهند رابطۀ معکوس میان طبقۀ اجتماعی و میزان تقدیرگرایی وجود دارد؛ به عبارت دیگر، طبقات پایین‌تر، ...
بیشتر
این مطالعه با تأکید بر مفهوم طبقه، انواع سرمایه و بازتولید فرهنگی، رابطۀ میان تقدیرگرایی و طبقۀ اجتماعی (334 نفر از سرپرستان خانوار شهر اصفهان) را با استفاده از روش پیمایش و نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای بررسی کرده است. نتایج نشان میدهند رابطۀ معکوس میان طبقۀ اجتماعی و میزان تقدیرگرایی وجود دارد؛ به عبارت دیگر، طبقات پایین‌تر، تقدیرگراتر هستند. نتایج رگرسیون چندمتغیره نیز نشان دادند مؤلفههای سرمایۀ فرهنگی (به‌عنوان مهم‌ترین شاخص طبقۀ اجتماعی) و پس از آن سرمایۀ اقتصادی، بیشترین واریانس مربوط به تغییرات مفهوم تقدیرگرایی را تبیین کردهاند. علاوه بر این، نقش سرمایۀ فرهنگی و توزیع نابرابر آن در بین طبقات اجتماعی (بالابودن میانگین آن در طبقات بالا) و تفاوت زیاد نمرات تقدیرگرایی (بالابودن میانگین آن در بین طبقات پایین) در هر دو معنا نشان میدهد الگوی تحرک فرهنگیبهطور نسبی در طبقۀ متوسط وجود دارد و بیشتر الگوی بازتولید فرهنگی در طبقات اجتماعی حاکم است.
خانواده و جنسیت
مریم درفشان؛ فریده یوسفی
چکیده
هدف این پژوهش، پیش‌بینی ابعاد خودکارآمدی (تحصیلی، اجتماعی و عاطفی) دانش‌آموزان بر اساس سرمایههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده است. بدین‌منظور، 398 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ شهر شیراز به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزار سنجش ابعاد خودکارآمدی، مقیاس خودکارآمدی موریس و ابزار سنجش سرمایههای ...
بیشتر
هدف این پژوهش، پیش‌بینی ابعاد خودکارآمدی (تحصیلی، اجتماعی و عاطفی) دانش‌آموزان بر اساس سرمایههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده است. بدین‌منظور، 398 نفر از دانش‌آموزان مقطع متوسطۀ شهر شیراز به روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزار سنجش ابعاد خودکارآمدی، مقیاس خودکارآمدی موریس و ابزار سنجش سرمایههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، مقیاس‌های محقق‌ساخته است. برای تعیین روایی همۀ ابزار‌ها از روایی سازه و روش آماری تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده و پایایی آنها با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ و کودر ـ ریچاردسون محاسبه شده است. در این پژوهش که از نوع همبستگی است، دادهها با استفاده از روش آماری رگرسیون چندگانه به شیوۀ همزمان تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد کالای فرهنگی، خودکارآمدی تحصیلی را و رفتارهای فرهنگی، خودکارآمدی اجتماعی را به‌طور مثبت و معناداری می‌توانند پیش‌بینی کنند. و کالای فرهنگی و رفتارهای فرهنگی به‌طور مثبت و معنادار و اعتماد به‌صورت منفی و معناداری می‌توانند خودکارآمدی عاطفی را پیش‌بینی کنند. نتیجه‌گیری اساسی پژوهش حاضر این است که والدین و مدرسه‌ها با افزایش میزان کالای فرهنگی به‌عنوان بعدی از سرمایۀ فرهنگی، خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان را می‌توانند افزایش دهند. خانواده‌ها و مدارس با تشویق رفتارهای فرهنگی، به خودکارآمدی اجتماعی دانش‌آموزان می‌توانند کمک کنند و با افزایش دسترسی دانش‌آموزان به کالاهای فرهنگی و تشویق آنان به انجام رفتارهای فرهنگی، خودکارآمدی عاطفی آنان را می‌توانند ارتقاء بخشند.
مسائل اجتماعی ایران
رزیتا مویدفر؛ نعمت الله اکبری؛ محبوبه محمودزاده
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، تبیین تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر وضعیت حضور کارآفرینان شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در فعالیتهای اقتصادی است. جامعۀ آماری شامل کلیّۀ شرکتهای فعال مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان است. نمونهگیری به‌روش تصادفی طبقه‌بندی شدۀ متناسب انجام شده است. حجم نمونه برای بررسی فرضیه‌های پژوهش، 117 شرکت از شرکتهای مستقر ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، تبیین تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر وضعیت حضور کارآفرینان شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در فعالیتهای اقتصادی است. جامعۀ آماری شامل کلیّۀ شرکتهای فعال مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان است. نمونهگیری به‌روش تصادفی طبقه‌بندی شدۀ متناسب انجام شده است. حجم نمونه برای بررسی فرضیه‌های پژوهش، 117 شرکت از شرکتهای مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان بوده است. برای کسب نظرات کارآفرینان از ابزار پرسشنامه استفاده شد. از آنجایی که کارآفرینان در بیشتر شرکتهای واقع در شهرک، سمت مدیر عامل را دارند؛ تکمیل پرسش‌نامه‌های مورد استفاده در پژوهش را مدیر عاملان شرکتها انجام دادهاند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش آماری استنباطی (مدل رگرسیون لجستیک دو جملهای) انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد شاخص هنجار بر وضعیت حضور کارآفرینان شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان در عرصۀ اقتصاد، تأثیر معنادارای نداشته است؛ اما شاخصهای اعتماد و بهرهبرداری از شبکههای اجتماعی، عوامل مؤثری بر وضعیت حضور کارآفرینان در عرصۀ اقتصاد بودهاند، به‌گونه‌ای که تأثیر هر دو عامل بر احتمال موفقیت کارآفرینان شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، مثبت بوده است.
مسائل اجتماعی ایران
صمد عابدینی؛ شیدا طالبی
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با گرایش شهروندان شهر خلخال به ورزش همگانی بود. چارچوب نظری پژوهش، ترکیبی از نظریۀ جامعه‌پذیری ورزشی هورن (2000)، نظریۀ خودآیینه‌ای چارلز هورتن کولی (1902)، نظریۀ عمل پیر بوردیو (1990) و نظریۀ فمنیستی هریس (1996)، چو و فلشین (2001) است. روش پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامۀ ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی جامعه‌شناختی عوامل اجتماعی و فرهنگی مرتبط با گرایش شهروندان شهر خلخال به ورزش همگانی بود. چارچوب نظری پژوهش، ترکیبی از نظریۀ جامعه‌پذیری ورزشی هورن (2000)، نظریۀ خودآیینه‌ای چارلز هورتن کولی (1902)، نظریۀ عمل پیر بوردیو (1990) و نظریۀ فمنیستی هریس (1996)، چو و فلشین (2001) است. روش پژوهش، پیمایش و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامۀ محقق‌ساخته بود. از شهروندان بالای 15 سال شهر خلخال با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله‌ای تصادفی 379 نفر برای نمونۀ آماری پژوهش انتخاب شدند. تحلیل آماری یافتهها نشان داد بین متغیرهای حمایت خانواده، تصور خویش از بدن، سرمایۀ اجتماعی، سرمایۀ فرهنگی و سرمایۀ اقتصادی شهروندان و میزان گرایش آنان به ورزش همگانی، رابطۀ مثبت دارد (05/0 ≤ P). تفاوت میزان گرایش شهروندان به ورزش همگانی بر اساس جنسیت، سن، شغل و سطح تحصیلات، معنادار و بر اساس وضعیت تأهل، غیرمعنادار است و نمرۀ میانگین میزان گرایش به ورزش همگانی شهروندان 50 است. همچنین یافته‌های پژوهش درخصوص نوع ورزش‌های همگانی مورد علاقۀ شهروندان شهر خلخال نشان میدهد ورزش‌های آبی، ورزش‌های بومی ـ محلی، ورزش بزرگسالان، ورزش کارکنان دولت، ورزش‌های طبیعی مثل کوهنوردی، ورزش صبحگاهی، آمادگی جسمانی، پیاده‌روی خانوادگی، به‌ترتیب از اولویت‌های ورزش‌های همگانی مورد علاقۀ شهروندان شهر خلخال محسوب میشوند.
مسائل اجتماعی ایران
خدیجه سفیری؛ ذبیح اله صدفی
دوره 23، شماره 3 ، پاییز 1391، ، صفحه 37-74
چکیده
هدف از این پژوهش رویکردی جامعه شناختی به بررسی نقش و ارتباط جنسیت با سرمایۀ اجتماعی و مؤلفههای آن ، در چهارچوب نظریه پردازانِ سرمایه اجتماعی است . روش تحقیق : با توجه به روش کمی ترکیب پژوهش‌ها؛ یعنی روش فراتحلیل ، در هر پژوهش دو مطلب ] سطح معناداری ( significant Level )/ اندازه اثر ( Effect size ) [ باید استخراج و ثبت شوند . بنابراین، ...
بیشتر
هدف از این پژوهش رویکردی جامعه شناختی به بررسی نقش و ارتباط جنسیت با سرمایۀ اجتماعی و مؤلفههای آن ، در چهارچوب نظریه پردازانِ سرمایه اجتماعی است . روش تحقیق : با توجه به روش کمی ترکیب پژوهش‌ها؛ یعنی روش فراتحلیل ، در هر پژوهش دو مطلب ] سطح معناداری ( significant Level )/ اندازه اثر ( Effect size ) [ باید استخراج و ثبت شوند . بنابراین، استخراج سایر اطلاعات ( شامل : هدف و فرضیه پژوهشی/ جامعه آماری و حجم نمونه/ ابزار اندازه گیری یا پرسشنامه/ روش‌های ارزشیابی نظیر پایایی و اعتبار/ نتیجه‌گیری و پیشنهادها ) از پژوهش‌های شناسایی شده تابع هدف محقق است .یافته ها : در چهارچوب روش فراتحلیل با استفاده از روش اسنادی با تکیه بر پایان نامه های ارشد (79%) و دکتری (21%)، در سطح دانشگاه‌های دولتی (94%) و آزاد اسلامی (6%) ؛ و براساس توزیعِ پژوهش‌های انجام شده (پایان نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی ) به ترتیب در حوزۀ سرمایه اجتماعی 41 مورد (43%) ، اعتماد اجتماعی 28 مورد (30%) ، و مشارکت اجتماعی 26 مورد (27%) ؛ چنین برمی آید که طبق نتایج فراتحلیلِ فرضیه‌های تحقیقاتِ انجام شده ؛ اولا رابطه بین جنسیت با سرمایۀ اجتماعی : حاکی از همگونی داده ها و در عین حال پذیرش همبستگیِ قابل قبول بین جنسیت با سرمایۀ اجتماعی؛ثانیا رابطه بین جنسیت با اعتماد اجتماعی : حاکی از همگونی دادهها و در عین حال پذیرش همبستگیِ قابل قبول بین جنسیت با اعتماد اجتماعی و ثالثا رابطه بین جنسیت با مشارکت اجتماعی : حاکی از ناهمگونی داده ها و در عین حال عدم پذیرش همبستگیِ قابل قبول بین جنسیت با مشارکت اجتماعی در تحقیقات یاد شده است.
فرهنگ
محمد گنجی؛ مینا هلالی ستوده
دوره 22، شماره 2 ، تابستان 1390، ، صفحه 95-120
چکیده
در این مقاله سعی شده است تا رابطۀ گونههای متعدد دینداری با میزان سرمایۀ اجتماعی در شهرستان کاشان نشان داده شود. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که چه رابطه‌ای بین گونههای متفاوت دینداری و سرمایۀ اجتماعی وجود دارد. آنچه موجب توجه به این موضوع شده، تأکیدی است که در نظریات گوناگون، بر دین به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع سرمایۀ اجتماعی ...
بیشتر
در این مقاله سعی شده است تا رابطۀ گونههای متعدد دینداری با میزان سرمایۀ اجتماعی در شهرستان کاشان نشان داده شود. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که چه رابطه‌ای بین گونههای متفاوت دینداری و سرمایۀ اجتماعی وجود دارد. آنچه موجب توجه به این موضوع شده، تأکیدی است که در نظریات گوناگون، بر دین به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع سرمایۀ اجتماعی شده است. به طوری که در سالهای اخیر با رشد مباحث مرتبط با سکولاریسم، به دین و تغییرات آن و همچنین پیامدهای آن تغییرات، توجه بیشتری شده است، هرچند « پیتر برگر» با بیان سکولارزدایی به ردّ نظریۀ سکولاریزاسیون پرداخته و حیطۀ فردی را تا حدودی، ایمن از تأثیر نیروهای سکولار کننده دانسته است، دغدغۀ اصلی این پژوهش شناخت پیامدهای احتمالی رانده شدن دین از عرصۀ اجتماعی است که در بسیاری از موارد با در نظر گرفتن نیرومندی دینداری در سطح فردی مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته است. در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن استفاده از چارچوب مفهومی «فوکویاما» و «پاتنام» و توجه به ابعاد سرمایۀ اجتماعی (اعتماد، انسجام و مشارکت)،با روش پیمایش به بررسی رابطۀ گونههای شناخته شدۀ دینداری در جامعۀ مورد بررسی(غیر‌رسمی، فقهی‌سیاسی، مناسکی، تعهدی- تعلقی،کثرت‌گرا،ترکیبی، بی‌واسطه) و سرمایۀ اجتماعی پرداخته شود. جامعۀ آماری مورد بررسی در این تحقیق، مردم شهرستان کاشان بوده است که از طریق فرمول کوکران 383 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان میدهند که گونه‌هایی از دینداری که دارای عناصر جمعی هستند (همانندگونه های فقهی - سیاسی، مناسکی، تعهدی- تعلقی) با سرمایۀ اجتماعی رابطۀ مثبت دارند و موجب تقویت آن می‌گردند و گونه‌هایی از دینداری که عناصر فردی در آنها غالب است (همانند گونههای غیر رسمی، بی واسطه) رابطۀ منفی با سرمایۀ اجتماعی دارند.
