مسائل اجتماعی ایران
طاهره لطفی خاچکی؛ حسین اکبری؛ مهدی کرمانی؛ حسین ایمانی جاجرمی
چکیده
افراد کم‌برخوردار بهصورت روزمره در مواجهه با شرایط نابسامان اقتصادی، در حال مبارزه برای بقا هستند. پژوهش حاضر با‌توجه به پژوهش‌های اندک در حوزۀ استراتژیهای بقای افراد کم‌برخوردار در ایران و با هدف توجه به تجربۀ زیستۀ خود این افراد، صورت پذیرفته است. در این پژوهش از نظریۀ رفتاری/تصمیم گیری، نظریۀ سرمایۀ انسانی، نظریۀ داراییها ...
بیشتر
افراد کم‌برخوردار بهصورت روزمره در مواجهه با شرایط نابسامان اقتصادی، در حال مبارزه برای بقا هستند. پژوهش حاضر با‌توجه به پژوهش‌های اندک در حوزۀ استراتژیهای بقای افراد کم‌برخوردار در ایران و با هدف توجه به تجربۀ زیستۀ خود این افراد، صورت پذیرفته است. در این پژوهش از نظریۀ رفتاری/تصمیم گیری، نظریۀ سرمایۀ انسانی، نظریۀ داراییها و ریسک مالی/درآمدی و نظریۀ اجتناب از خطر برای افزایش حساسیت نظری استفاده شده است. روش پژوهش حاضر کیفی، تکنیک جمع آوری داده، مصاحبه و تکنیک تحلیل داده و مضمون طبق چارچوب براون و کلارک است. یافته‌های حاصل از 22 مصاحبه در میان افراد کم‌برخوردار شهر مشهد است. استراتژیهای بقای به کار گرفته شده، شامل استراتژیهای حمایتجوییِ معیشتمحور، اشتغال گزینیِ ناقص، آموزش و کسب مهارتهای پایهای، نزول شدید مصرف خانوار و فعالیتهای مقطعی مجرمانه بوده است.
مسائل اجتماعی ایران
صدیقه پاکمهر؛ مسعود یزدان پناه؛ مسعود برادران
چکیده
کشاورزی و منابع آبی نسبت به تغییرات آب‌و‌هوایی آسیب‌پذیرند؛ ازاین‌رو، لازم است کشاورزی و روشهای انجام آن برای کاهش یا جلوگیری از خطرات، با محیطِ در حال تغییر سازگار شوند. هدف این مطالعه، تعیین رفتار سازگاری کشاورزان در رویارویی با کمآبی با استفاده از دو نظریۀ انگیزۀ حفاظت (PMT) و نظریۀ شناختی الگوی تنش است. روش پژوهش، توصیفی ...
بیشتر
کشاورزی و منابع آبی نسبت به تغییرات آب‌و‌هوایی آسیب‌پذیرند؛ ازاین‌رو، لازم است کشاورزی و روشهای انجام آن برای کاهش یا جلوگیری از خطرات، با محیطِ در حال تغییر سازگار شوند. هدف این مطالعه، تعیین رفتار سازگاری کشاورزان در رویارویی با کمآبی با استفاده از دو نظریۀ انگیزۀ حفاظت (PMT) و نظریۀ شناختی الگوی تنش است. روش پژوهش، توصیفی - پیمایشی و جامعۀ آماری کشاورزان شهرستان شوشتر در استان خوزستان است. اندازۀ نمونه با استفاده از جدول بارتلت، برابر با 251 نفر تعیین شد و روش نمونهگیری، تصادفی متناسب بود. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامۀ محقق‌ساخت بود. روایی پرسشنامه براساس نظر کارشناسان و اعضای هیئت‌علمی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد (88/0-60/0). نتایج تجزیه‌و‌تحلیل معادلات ساختاری نشان دادند در نظریۀ انگیزۀ حفاظت، اثربخشی پاسخ و هزینۀ پاسخ در برابر تغییرات آب‌و‌هوایی، پیش‌‌‌‌بینی‌کننده‌‌های مهمی برای رفتار سازگاری‌اند. نظریۀ انگیزۀ حفاظت می‌‌تواند تقریباً 25 درصد از رفتار سازگاری را تبیین کند. همچنین نتایج نشان دادند در نظریۀ شناختی تنش، ارزیابی تقاضا، خودکارآمدی و اثربخشی جمعی تأثیر معنی‌داری بر کنارآمدن و کنارآمدن، تأثیر معنی‌داری بر رفتار داشته‌اند. این الگو 28 درصد از واریانس رفتار سازگاری را توجیه میکند. علاوه بر این، ارزیابی تقاضا، خودکارآمدی و اثربخشی جمعی به‌طور غیرمستقیم بر سازگاری تأثیر گذاشته‌اند.
مسائل اجتماعی ایران
حسین احمدی؛ رضا همتی
چکیده
پژوهشگران از مدت‌ها پیش به ارتباط بین نوع رژیم سیاسی و نظام آموزشی توجه کردهاند. در این زمینه دست‌کم چهار دیدگاه رقیب مطرح است: آموزش به‌عنوان پیش‌شرط دموکراسی، خدمات آموزشی در دولت‌های دموکراتیک، ارتباط بازتولیدی و ارتباط کاذب ناشی از زیربنای اقتصادی بین آموزش و دموکراسی. هدف مقالۀ حاضر آزمون هر یک از این دیدگاه‌ها با استفاده ...
بیشتر
پژوهشگران از مدت‌ها پیش به ارتباط بین نوع رژیم سیاسی و نظام آموزشی توجه کردهاند. در این زمینه دست‌کم چهار دیدگاه رقیب مطرح است: آموزش به‌عنوان پیش‌شرط دموکراسی، خدمات آموزشی در دولت‌های دموکراتیک، ارتباط بازتولیدی و ارتباط کاذب ناشی از زیربنای اقتصادی بین آموزش و دموکراسی. هدف مقالۀ حاضر آزمون هر یک از این دیدگاه‌ها با استفاده از دادههای بینکشوری است. روش استفادهشده از نوع تحلیل ثانویۀ دادههای گردآوریشده برای 208 کشور در بازۀ زمانی 1970 تا 2018 بود. به‌طور کلی نتایج نشان دادند بین نوع رژیم سیاسی و شاخصهای آموزشی ارتباط وجود دارد و در این میان، تأثیر دموکراسی بر آموزش بیشتر است. ازطرف دیگر، نقش واسطهای نابرابری طبقاتی بهتنهایی تأیید نشد؛ ولی این متغیر در کنار متغیرهای دیگر نظیر نسبت دانشآموز به معلم و دانشآموزان محروم از تحصیل، تأثیر معنی‌داری بر ارتباط بین دموکراسی و آموزش داشت.
مسائل اجتماعی ایران
مهدی مالمیر
چکیده
رقابت به‌منزلۀ یکی از اشکال تعامل اجتماعی که بین طیف تضاد - همکاری قرار دارد، زمانی به کنش مفید و سازندۀ اجتماعی تبدیل میشود که خصلت همکارانه داشته باشد. شکل‌گیری رقابت مفید، مؤثر و مبتنی بر همکاری در جامعه، به شرایط و زمینههای مساعد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حقوقی منوط است. در این مقاله با استفاده از روش کیفی – تطبیقی، ...
بیشتر
رقابت به‌منزلۀ یکی از اشکال تعامل اجتماعی که بین طیف تضاد - همکاری قرار دارد، زمانی به کنش مفید و سازندۀ اجتماعی تبدیل میشود که خصلت همکارانه داشته باشد. شکل‌گیری رقابت مفید، مؤثر و مبتنی بر همکاری در جامعه، به شرایط و زمینههای مساعد اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حقوقی منوط است. در این مقاله با استفاده از روش کیفی – تطبیقی، عوامل و موانع رقابت‌پذیری اقتصادی بین پنج کشور نوظهور اقتصادی جنوبشرق آسیا و پنج کشور منطقۀ غرب آسیا مطالعه شد. مطابق با یافته‌های پژوهش، ترکیب عطفی حاکمیت قانون و نبودِ ناامنی، دلیل لازم و نه کافیِ رقابت‌پذیری است که در ترکیب با اعتماد اجتماعی و شفافیت یا در ترکیب با نبودِ نابرابری سبب وقوع نتیجه میشود. میزان شاخص سازگاری و پوشش کل برای این ترکیب عطفی برابر با 98/0 و 60/0 است. همچنین مبتنی بر راهحل صرفهجویانه، نبودِ حاکمیت قانون شرط لازم و کافی تحققنیافتن رقابت‌پذیری در کشورهای ناموفق بوده است. مقادیر شاخص سازگاری و پوشش این شرط به ترتیب برابر با 83/0 و 92/0 بوده است.
مسائل اجتماعی ایران
شیده یوسف طالشی؛ هما موذن جمشیدی؛ نعمت اله اکبری
چکیده
زیست‌‌پذیری فرهنگی، جامع‌‌ترین شاخص ارزیابی وضعیت توسعۀ فرهنگی در مناطق است که از سه شاخص فرصت مشارکت فرهنگی، مشارکت فرهنگی و حمایت از فرهنگ و 54 زیرشاخص تشکیل شده است. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی زیست‌‌پذیری فرهنگی در سه کلان‌‌شهر مدنظر و مقایسۀ آنها ازنظر بهره‌‌مندی از این شاخص است. بر این اساس مطالعۀ حاضر به‌لحاظ ...
بیشتر
زیست‌‌پذیری فرهنگی، جامع‌‌ترین شاخص ارزیابی وضعیت توسعۀ فرهنگی در مناطق است که از سه شاخص فرصت مشارکت فرهنگی، مشارکت فرهنگی و حمایت از فرهنگ و 54 زیرشاخص تشکیل شده است. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی زیست‌‌پذیری فرهنگی در سه کلان‌‌شهر مدنظر و مقایسۀ آنها ازنظر بهره‌‌مندی از این شاخص است. بر این اساس مطالعۀ حاضر به‌لحاظ هدف، کاربردی و با توجه به روش، ازجمله پژوهش‌های توصیفی – تحلیلی است. در این راستا سعی شده است با استفاده از دادههای فرهنگی که با مراجعه به سازمان‌‌های مرتبط و سالنامه‌‌های آماری به دست آمده‌اند، زیست‌‌پذیری فرهنگی در سه کلان‌‌شهر ایران بررسی شود. بدین منظور پس از استانداردسازی دادهها، با استفاده از میانگین سادۀ زیرشاخص‌‌ها، هر یک از سه شاخص محاسبه و با بهره‌‌گیری از میانگین شاخصها، زیست‌‌پذیری فرهنگی کلانشهرهای مدنظر طی سال‌‌های 1392 تا 1395 برآورد شده است. براساس نتایج به‌دست‌آمده، زیست‌‌پذیری فرهنگی طی سال‌‌های 1395-1392 در اصفهان از مقدار 203/0 به 792/0، در تهران از 321/0- به 041/0- و در مشهد از مقدار 530/0- به 069/0- در پایان دوره رسیده است. همچنین در مقایسۀ نسبی کلان‌‌شهرها در تمام سال‌‌های پژوهش، اصفهان در رتبۀ اول و تهران و مشهد به ترتیب در رتبه‌‌های دوم و سوم قرار دارند.
مسائل اجتماعی ایران
مسعود زارع مهرجردی؛ حسین میرزائی؛ غلام رضا حسنی در میان
چکیده
در این پژوهش، اعتماد به‌منزلۀ یکی از مهم‌ترین ارکان پیوستگی و گسست قراردادهای تجاری با تکیه بر پرونده‌های دعاوی حقوقی - اقتصادی بررسی شده است. در ظاهر به نظر می‌رسد دو مفهوم اعتماد و مبادلات اقتصادی از یکدیگر مستقل‌اند؛ اما درنهایت، نقش بسزایی در بازتولید یکدیگر در سطوح مختلف دارد. در این پژوهش، ابتدا مفهوم اعتماد در سطوح مختلف ...
بیشتر
در این پژوهش، اعتماد به‌منزلۀ یکی از مهم‌ترین ارکان پیوستگی و گسست قراردادهای تجاری با تکیه بر پرونده‌های دعاوی حقوقی - اقتصادی بررسی شده است. در ظاهر به نظر می‌رسد دو مفهوم اعتماد و مبادلات اقتصادی از یکدیگر مستقل‌اند؛ اما درنهایت، نقش بسزایی در بازتولید یکدیگر در سطوح مختلف دارد. در این پژوهش، ابتدا مفهوم اعتماد در سطوح مختلف تعریف شده است، سپس مفهومهای اعتماد و بیاعتمادی با عنوان عوامل اجتماعی - فرهنگی دخیل در تداوم یا شکست قراردادهای تجاری، با استفاده از الگوی لویسکی و بانکر (1995) بههمراه نظریۀ مکالیستر (1995) تبیین شدهاند؛ درنهایت، با بررسی پرونده‌های حقوقی - اقتصادی و با استفاده از روش اسنادی، نقش اعتماد در تداوم یا شکست شراکتهای تجاری در سطح بین‌فردی تحلیل و تفسیر شده است.
مسائل اجتماعی ایران
آرش حسن پور؛ وحید حسن پور؛ مجید کافی
چکیده
موضوع اصلی این مقاله، بررسی دلایل و عوامل شکست پروژة نوسازی در ایران دورة پهلوی است. هدف، مقایسة نوسازی اجتماعی به معنی گسست از جامعة سنتی و ایجاد جامعهای متفاوت بر پایة فناوری پیشرفته و حاکمیت علم ابزاری، نگرشی عقلانی به زندگی و برخورداری از رهیافتی غیردینی در روابط اجتماعی در جامعة ایران پیش از انقلاب و ترکیه در همان دوره است. ...
بیشتر
موضوع اصلی این مقاله، بررسی دلایل و عوامل شکست پروژة نوسازی در ایران دورة پهلوی است. هدف، مقایسة نوسازی اجتماعی به معنی گسست از جامعة سنتی و ایجاد جامعهای متفاوت بر پایة فناوری پیشرفته و حاکمیت علم ابزاری، نگرشی عقلانی به زندگی و برخورداری از رهیافتی غیردینی در روابط اجتماعی در جامعة ایران پیش از انقلاب و ترکیه در همان دوره است. در این پژوهش براساس فن جبر بولی، فرایند نوسازی در ایران (دورة پهلوی اول) و ترکیه (دورۀ آتاترک) ازنظر تطبیقی – تاریخی تحلیل شده است. در چارچوب تحلیل تطبیقی - تاریخی، از روش اسنادی برای جمعآوری دادهها و از رویة جبر بولی برای مقایسۀ نوسازی دورة پهلوی اول و دورة آتاترک استفاده شده است. در مجموع یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند واگرایی‌های نوسازی ایرانی با نوسازی ترکیه عوامل شکست نوسازی در ایران شد. در تجربۀ ترکیه به فراهم‌بودن زمینههای اجتماعی برای نوسازی، توسعة سیاسی و درون‌زا و از پایین بودن نوسازی تأکید شده است؛ اما در ایران مهم‌ترین عوامل واگرا براساس ترکیب شروط علّی، درون‌زا نبودن نوسازی، وجودنداشتن توسعة سیاسی و فراهم‌نبودن و مغایرت زمینه‌ای و محتوای پروژة نوسازی با متن و بافت جامعة ایران بود که سبب شکست این پروژه و وقوع انقلاب اسلامی شد. نوآوری این پژوهش در استفاده از روش تطبیقی - تاریخی براساس فن جبر بولی است.
مسائل اجتماعی ایران
عباس حاتمی؛ سوسن نوربخش
چکیده
امروزه محیط زیست به یکی از اصلی‌ترین کانون‌های مطالعۀ پژوهشگران علوم اجتماعی تبدیل شده است. به‌دلیل همین اهمیت، مقالۀ پیش رو با روش زمینه‌ای استروس و کوربین، در پی درک معنایی بحران آب نزد کشاورزان سه شهر زیار، اژیه و ورزنه در شرق اصفهان است. براساس تسلسل تعریف‌شده در این روش، برای گردآوری دادهها و رسیدن به مرحلۀ اشباع و اطمینان، ...
بیشتر
امروزه محیط زیست به یکی از اصلی‌ترین کانون‌های مطالعۀ پژوهشگران علوم اجتماعی تبدیل شده است. به‌دلیل همین اهمیت، مقالۀ پیش رو با روش زمینه‌ای استروس و کوربین، در پی درک معنایی بحران آب نزد کشاورزان سه شهر زیار، اژیه و ورزنه در شرق اصفهان است. براساس تسلسل تعریف‌شده در این روش، برای گردآوری دادهها و رسیدن به مرحلۀ اشباع و اطمینان، 17 مصاحبه انجام شد؛ سپس در مرحلۀ کدگذاری باز، 35 مفهوم اولیه استخراج شد که پس از تبدیل آنها به مفاهیم انتزاعی 16 مقولۀ اصلی به دست آمد. همین طور در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقولۀ هسته - حکمرانی غلط آب - استخراج شد و مشخص کرد که به گمان کشاورزان شهرهای مطالعه‌شده، بحران آب موجود رابطۀ مستقیمی با حکمرانی غلط آب دارد که در عمل خود را در قالب یک حکمرانی سراسر دولتی و فارغ از دخالت ذی‌نفعان اجتماعی ظاهر کرده است. چنین استدلال شد که دولت به این دلیل ازسوی ساخت اجتماعی مقصر اصلی بحران آب و این وجه از زیست مادی آنان شناخته شده است که خود را به کارگزار انحصاری در حکمرانی آب تبدیل کرده است. با الهام‌گرفتن از بینشی که الینور استرم در اقتصاد سیاسی فراهم کرده بود، پیشنهاد شد دولت با بازاندیشی در این شیوه از حکمرانی اقتصادی، تنظیمات سنتی پیشین مانند طومار شیخ بهایی و نهادهای محلی برآمده از این تنظیمات را احیا کند و به‌جای انحصار نهادی، تنوع نهادی را در این حکمرانی مبنا قرار دهد.
مسائل اجتماعی ایران
موسی عنبری؛ مهدی ولی نسب
چکیده
در ادبیات جامعه‌شناسی توسعه دربارة نقش مؤلفههای تعاون، همکاری، مشارکت و ... در توسعه به‌طور عام و توسعة محلی به‌طور خاص قلم‌فرسایی شده است؛ اما دربارة جایگاه رقابت و کشمکشهای فردی و گروهی به‌عنوان عناصری تعیین‌کننده در مناسبات اجتماعات محلی کوتاهی شده است. هدف این پژوهش در درجة اول، بررسی ارتباط میزان رقابتگرایی مردمی ...
بیشتر
در ادبیات جامعه‌شناسی توسعه دربارة نقش مؤلفههای تعاون، همکاری، مشارکت و ... در توسعه به‌طور عام و توسعة محلی به‌طور خاص قلم‌فرسایی شده است؛ اما دربارة جایگاه رقابت و کشمکشهای فردی و گروهی به‌عنوان عناصری تعیین‌کننده در مناسبات اجتماعات محلی کوتاهی شده است. هدف این پژوهش در درجة اول، بررسی ارتباط میزان رقابتگرایی مردمی با توسعة اجتماعات محلی و در گام بعدی، بررسی این رابطه با حضور متغیرهای واسطی مانند اعتماد، انسجام، مشارکت و روابط اجتماعی به‌عنوان عناصر تشکیل‌دهندة سرمایة اجتماعی است. پژوهش با روش «پیمایش» متکی بر نمونة 370 نفری از افراد بالای 18 سال ساکن در شهر زرنق از توابع استان آذربایجان شرقی بوده است. یافتهها نشان می‌دهد بین رقابتگرایی و تمایزخواهیهای مردمی با سطح توسعة عینی و ذهنی در منطقة مطالعه‌شده ارتباط مستقیم وجود داشته است؛ به‌طوری‌که هرچه میزان رقابتگرایی مردمی بالاتر بوده، به همان میزان، توسعة محلی افزایش یافته است؛ اما این رابطه با حضور متغیرهای واسطی مانند اعتماد، انسجام، مشارکت و روابط اجتماعی ناپدید میشود. بدین معنا که متغیرهای واسط، خود نیز به‌عنوان متغیرهای مستقل، ارتباط مستقیم با توسعة محلی دارند؛ اما در تقابل با رقابتگرایی عمل کردهاند. درواقع میزان قوت یا ضعف جمع‌گرایی یا گروه‌گرایی میان اعضای اجتماع مطالعه‌شده، رابطة مستقیم با توسعة محلی را تبیین میکند.
فرهنگ
کامران ربیعی
دوره 26، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 129-148
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر توسعه اجتماعی ـ اقتصادی بر تغییر تلقی افراد از چیستی خرافات است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه شهروندان 15 سال به بالای استان اصفهان تشکیل می‌دهند. حجم نمونه پژوهش حاضر 6192 نفر بوده است و نمونهها به روش نمونهگیری سهمیهای و بر اساس سه متغیر سن، جنس و منطقه مسکونی در 25 شهرستان و منطقه شهری ...
بیشتر
هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر توسعه اجتماعی ـ اقتصادی بر تغییر تلقی افراد از چیستی خرافات است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه شهروندان 15 سال به بالای استان اصفهان تشکیل می‌دهند. حجم نمونه پژوهش حاضر 6192 نفر بوده است و نمونهها به روش نمونهگیری سهمیهای و بر اساس سه متغیر سن، جنس و منطقه مسکونی در 25 شهرستان و منطقه شهری استان اصفهان انتخاب شدند. پرسشنامه و سؤالات باز آن از طریق مصاحبههای چهره به چهره تکمیل شدند. پژوهش بر اساس رویکردی عرفی به انجام رسیده و هدف آن نه شناسایی خرافات واقعی بلکه فهم تلقی افراد از باورهای خرافی خود، والدین و شهرستان محل سکونت خویش بوده است. نتایج نشان داد که برای سطوح مختلف توسعه، تفاوتهایی جدی در تلقی افراد از چیستی خرافات وجود دارد و وجه تمایز اصلی آنها در نسبتهای به دست آمده «اعتقادات مذهبی» بود. ساکنان شهرستآنهای دارای سطح توسعه اجتماعی ـ اقتصادی بالاتر بیش از سایر شهرستآنها باورهای مذهبی و مناسک مذهبی شهرستان محل سکونت خود را مورد بازاندیشی و نقد قرار می‌دهند.
فرهنگ
ابراهیم مسعودنیا
دوره 25، شماره 2 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 139-158
چکیده
تحقیق حاضر، با هدف تعیین تفاوت میان استفادهکنندگان موتورسیکلت قانونگریز و استفادهکنندگان موتورسیکلت قانونمند، از نظر هنجار تقابل اجتماعی و مؤلفههای آن؛ یعنی تقابل اجتماعی منفی، باور به تقابل اجتماعی و تقابل اجتماعی مثبت انجام شد. این پژوهش، در قالب یک طرح مورد ـ شاهدی و به ورت مقطعی ...
بیشتر
تحقیق حاضر، با هدف تعیین تفاوت میان استفادهکنندگان موتورسیکلت قانونگریز و استفادهکنندگان موتورسیکلت قانونمند، از نظر هنجار تقابل اجتماعی و مؤلفههای آن؛ یعنی تقابل اجتماعی منفی، باور به تقابل اجتماعی و تقابل اجتماعی مثبت انجام شد. این پژوهش، در قالب یک طرح مورد ـ شاهدی و به ورت مقطعی انجام شد. 192 نفر از استفادهکنندگان موتورسیکلت که با توجه به شاخصها و معیارهای کارشناسان پلیس راهنمایی و رانندگی، قانونگریز شناخته شده بودند (گروه مورد) و 192 نفر از استفادهکنندگان موتورسیکلت که از نظر کارشناسان پلیس راهور، قانونمند (گروه شاهد) تشخیص داده شده بودند، با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. این دو گروه، سپس از نظر مؤلفههای هنجار تقابل اجتماعی، با یکدیگر مقایسه شدند. ابزار جمعآوری دادهها، عبارت بود از: مقیاس هنجار تقابل (NRS) . تفاوت معناداری میان استفادهکنندگان موتورسیکلت قانونگریز و استفادهکنندگان موتورسیکلت قانونمند از نظر هنجار تقابل اجتماعی به طور کلی (01/0 < p ) و مؤلفههای آن؛ یعنی تقابل منفی (01/0 < p )؛ باور به تقابل (01/0 < p )؛ و تقابل مثبت (01/0 < p ) وجود داشت. تحلیل رگرسیون لوجستیک چندگانه با روش سلسله مراتبی نشان داد که متغیرهای اجتماعی ـ جمعیتشناختی (مرحله اول) 3/9 الی 4/12 درصد، و مؤلفههای هنجار تقابل اجتماعی (مرحله دوم)، بین 7/13 تا 2/18 درصد از واریانس متغیر ملاک قانونگریزی یا قانونمندی در استفاده از موتورسیکلت را تبیین نمایند. هنجار تقابل اجتماعی و مؤلفههای آن، نقش مهمی در کاهش و پیشگیری از تمایل استفادهکنندگان از موتورسیکلت در شهر یزد در ارتکاب قانونگریزی دارند. بنابراین، بهمنظور کاهش نرخ قانونگریزی در میان استفادهکنندگان از موتورسیکلت، بهتر است در کنار اجرای استراتژیهای بازدارنده بیرونی، مانند جریمه کردن، مداخلههای اجتماعی و رفتاری، به اقدامهای مداخلهای اجتماعی و رفتاری به صورت تقویت هنجار تقابل اجتماعی پرداخته شود.
مسائل اجتماعی ایران
جعفر هزار جریبی؛ مریم ابراهیمی
دوره 21، شماره 4 ، بهمن 1389، ، صفحه 1-18
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی و مقایسه رابطه بین ویژگی‌های کارآفرینی و رضایت شغلی و بررسی آن بین زنان و مردان انجام شد. جامعه آماری تحقیق، شاغلین بیمارستان کامیاب مشهد بودند . پس از جمع آوری اطلاعات وتحلیل دادهها از میان سیزده فرضیه، دوازده فرضیه تأیید شد که نتایج فرضیات اصلی بدین صورت بود. بین ویژگی‌های کارآفرینی شاغلین ورضایت شغلی ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی و مقایسه رابطه بین ویژگی‌های کارآفرینی و رضایت شغلی و بررسی آن بین زنان و مردان انجام شد. جامعه آماری تحقیق، شاغلین بیمارستان کامیاب مشهد بودند . پس از جمع آوری اطلاعات وتحلیل دادهها از میان سیزده فرضیه، دوازده فرضیه تأیید شد که نتایج فرضیات اصلی بدین صورت بود. بین ویژگی‌های کارآفرینی شاغلین ورضایت شغلی مقدار پیرسون 578/ 0بود که رابطه معنادار نسبتاً قوی بین دو متغیر را نشان می‌دهد، مقدار پیرسون برای فرضیه دوم592/0 بود ورابطه نسبتاً قوی ویژگی کارآفرینی زنان و رضایت شغلی را نشان می‌دهد ومقدار پیرسون برای فرضیه رابطه ویژگی‌های کارآفرینی و رضایت شغلی در مردان601/0 و رابطه قوی تأیید شد. نتایج آزمون تفاوت بدین صورت بود که بین اعتماد به نفس، کنترل درونی، نگرش مثبت، نیازبه توفیق، نیاز به استقلال وآیندهنگری در زنان و مردان تفاوت معناداری نبود درحالیکه بین خلاقیت، نوآوری، گرایش به رفاه اقتصادی و ریسک پذیری بین زنان و مردان تفاوت معنادار بوده و مردان این ویژگی‌ها را بیشتر داشتند. همچنین از نظر میانگین روحیه کارآفرینی تفاوت معناداری بین دو جنس وجود داشته و مردان میانگین روحیه کارآفرینی بالاتری نسبت به زنان داشتند و از نظر رضایت شغلی، تفاوت معناداری بین دو جنس وجود نداشت.
مسائل اجتماعی ایران
اسدا... نقدی؛ احمد محمدپور؛ علی سوری
دوره 21، شماره 4 ، بهمن 1389، ، صفحه 177-194
چکیده
تجربه توسعه در کشورهای پیشگام نشانگر تأثیر متغیر مهمی بهنام سرمایهی اجتماعی است که به تازگی وارد ادبیات علوماجتماعی و بهویژه جامعه‌شناسی و اقتصاد شده و در کنار سرمایه‌های فیزیکی و انسانی مورد توجه جدی قرار گرفته است. هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت سرمایهی اجتماعی و اثرات آن بر فعالیتهای اقتصادی است. ...
بیشتر
تجربه توسعه در کشورهای پیشگام نشانگر تأثیر متغیر مهمی بهنام سرمایهی اجتماعی است که به تازگی وارد ادبیات علوماجتماعی و بهویژه جامعه‌شناسی و اقتصاد شده و در کنار سرمایه‌های فیزیکی و انسانی مورد توجه جدی قرار گرفته است. هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت سرمایهی اجتماعی و اثرات آن بر فعالیتهای اقتصادی است. بر همین اساس، ابتدا سرمایهی اجتماعی را به‌طور مستقیم و با استفاده از پرسشنامه در شهرهای استان همدان اندازهگیری نموده و سپس بر اساس آن به بررسی تأثیر آن بر وضعیت کسب و کار پرداخته شده است. روش تحقیق در این مطالعه استفاده از پیمایش میدانی در نقاط شهری استان همدان بوده است. نتایج تحقیق نشانگر سطح پایین سرمایهی اجتماعی است که به نوبهی خود باعث افزایش هنجارشکنی و گسترش جرایم، تخلفات و بیاعتمادی بالا و در نتیجه افزایش هزینههای تولید و فعالیتهای اقتصادی میشود. نتایج همچنین نشانگر رابطهی منفی و کاملاً معنیدار، کاهش سرمایهی اجتماعی با رشد اقتصادی و سرمایهگذاری بخش خصوصی است. بنابراین، کاهش سرمایهی اجتماعی از طریق افزایش هزینههای تولید و توزیع دارای تأثیر منفی بر عملکرد بنگاههای اقتصادی میباشد.
مسائل اجتماعی ایران
رسول ربانی؛ نصراله پورافکاری؛ محمود کتابی؛ محمود رئوفی
دوره 20، شماره 3 ، مهر 1388، ، صفحه 135-157
چکیده
چکیدهتوسعه دارای ابعاد پیچیده ، متنوع و متکثر اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، روان شناختی و سیاسی است . برای فهم عوامل وموانع توسعه باید همه مولفه های مذکور مورد پ ژوهش قرارگیرند ، اما عناصر فر هنگی – اجتماعی نقشی بنیادی در فرایندتوسعه ایفا می نمایند . در این مقاله برآنیم که دریابیم : چرا علی رغم اینکه در دو دهه گذشته سرمایه گذاری های ...
بیشتر
چکیدهتوسعه دارای ابعاد پیچیده ، متنوع و متکثر اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، روان شناختی و سیاسی است . برای فهم عوامل وموانع توسعه باید همه مولفه های مذکور مورد پ ژوهش قرارگیرند ، اما عناصر فر هنگی – اجتماعی نقشی بنیادی در فرایندتوسعه ایفا می نمایند . در این مقاله برآنیم که دریابیم : چرا علی رغم اینکه در دو دهه گذشته سرمایه گذاری های کلانصنعتی ، اقتصادی و تجاری در هرمزگان صورت پذیرفته و دانشگاهها و موسسات آموزش عالی متعددی تاسیس شده اند ،این م نطقه توسعه درخور نیافته است و هنوز در زمره ی مناطق محروم طبقه بندی می گردد ؟ در این پژوهش با الگوقراردادن نظریه نوسازی اجتماعی پارسنز و با روش پیمایشی و با استفاده از مقیاس های لیکرت ، تمایزات معنایی (برشقطبین) و فرافکنی خاص گرایی را که یکی از موانع عم ده فرهنگی ‐اجتماعی توسعه محسوب می گردد ، در شهر٢) ، غیربومی / بندرعباس مورد آزمون قراردادیم . نتایج بررسی نشان داد که میانگین خاص گرایی شهروندان بومی ( ٨٨٢) بوده است. / ٢)و شیعیان ( ٩٥ / ٢)، اهل سنت ( ٨ / ٢)، مردان ( ٩٣ / ٢)، زنان( ٨٦ / ها( ٩٨
مسائل اجتماعی ایران
نادر افقی؛ عباس صادقی
دوره 20، شماره 3 ، مهر 1388، ، صفحه 157-176
چکیده
چکیدههدف از انجام تحقیق حاضر بررسی نقش آموزشگاههای آزاد شهر رشت در مورد تأثیر این نوع آموزشها بر توسعهتوانائیهای فردی، فرهنگی، مناسبات اجتماعی و اقتصادی بوده است. برای دستیابی به هدف فوق در چهار شاخص کلانتوسعه، فردی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، ١٢ شاخص خرد به ترتیب و تفکیک زیر مطرح گردید:الف‐ توسعهتوانائیهای فردی (افزایش اعتماد ...
بیشتر
چکیدههدف از انجام تحقیق حاضر بررسی نقش آموزشگاههای آزاد شهر رشت در مورد تأثیر این نوع آموزشها بر توسعهتوانائیهای فردی، فرهنگی، مناسبات اجتماعی و اقتصادی بوده است. برای دستیابی به هدف فوق در چهار شاخص کلانتوسعه، فردی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، ١٢ شاخص خرد به ترتیب و تفکیک زیر مطرح گردید:الف‐ توسعهتوانائیهای فردی (افزایش اعتماد به نفس – افزایش توانایی اتخاذ تصمیمات صحیح – افزایش ابتکار عمل)؛ب – توسعهفرهنگی ( گسترش فرهنگ مطالعه – شناخت بیشتر نسبت به اهداف آموزش، غنی کردن اوقات فراغت )؛ج – توسعهمناسبات اجتماعی (بهبود روابط اجتماعی – کمک به حل منطقی مشکلات فردی و اجتماعی گسترش و مهارت های فردیو اجتماعی )؛د‐ توسعه اقتصادی (تسریع در پیدا کردن شغل – استفاده بیشتر از تسهیلات مربوط به حرفه گسترش مهارتهای درآمدزا). سوالات تحقیق در مورد تفاوت میان مربیان و کارآموزان از نظر متغیرهای نظیر نوع دیدگاه، جنسیت،تحصیلات، گروههای سنی، رشته های آموزشی که بیشترین فراوانی را دارند، با عنایت به تأثیر آموزشهای آزاد بر توسعهمورد توجه قرار گرفت.روش تحقیق از نوع کمی و تکنیک پیمایشی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه، کلیهآموزشگاههای آزاد در رشته های مختلف شهر رشت در نیمه دوم سال ٨٠ و نیمه اول سال ٨١ دربرگرفته است.حجم نمونه ١٧٠ نفر از مربیان و ١٧٠ نفر هم از کارآموزان بوده است. ابزار تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته بود کهبرای سنجش پایائی ابزار مذکور از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. میزان ضریب آلفا برای هر چهار شاخصکلان بالای ٨٠ % بوده است که پایایی را کام ً لا مورد تأیید قرار می دهد. جهت تجزیه و تحلیل سؤالات تحقیق از آزمون هایاستفاده شده است. (ANOVA) و آنالیزواریانس (T-Test) آمارییافته های تحقیق در سه گروه جداگانه یعنی الف‐ مربیان، ب‐ کارآموزان، ج‐ مربیان و کارآموزان بدست آمده استدر بخش الف و ب تفاوت معنی داری در میان شاخص های کلان توسعه فردی، اجتماعی و اقتصادی وجود نداشت اما دربعد توسعه فرهنگی تفاوت معنی دار وجود داشت. در بخش ج نیز در میان هر چهار شاخص کلان توسعه تفاوتمعنی داری مشاهده نگردید. به دیگر سخن هر دو گروه مربیان و کارآموزان دارای دیدگاه یکسانی در زمینه تأثیرآموزشگاههای آزاد بر توسعه فراگیر بودند..
مسائل اجتماعی ایران
خدیجه سفیری؛ مریم صادقی
دوره 20، شماره 2 ، تیر 1388، ، صفحه 1-34
چکیده
چکیده:در این مقاله چگونگی پیوند بین مشارکت اجتماعی دانشجویان دختر و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن بررسی و تحلیل شدهاست که با روش پیمایشی انجام شده است. هدف کلی پژوهش، شناسایی وضعیت مشارکت اجتماعی دانشجویان دختر وبررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن می باشد که به دنبال دستیابی به این اهداف، شناخت بسترها و زمینه های مناسب وامکانات و شرایط لازم ...
بیشتر
چکیده:در این مقاله چگونگی پیوند بین مشارکت اجتماعی دانشجویان دختر و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن بررسی و تحلیل شدهاست که با روش پیمایشی انجام شده است. هدف کلی پژوهش، شناسایی وضعیت مشارکت اجتماعی دانشجویان دختر وبررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن می باشد که به دنبال دستیابی به این اهداف، شناخت بسترها و زمینه های مناسب وامکانات و شرایط لازم جهت حصول هرچه بیشتر مشارکت اجتماعی دانشجویان دختر در ابعاد مختلف هدف اصلی اینپژوهش می باشد.با تکیه بر تئوری های موجود، اعتماد اجتماعی، احساس بی قدرتی و خودپنداره از متغیرهای مهم و اثرگذار در تبیینمشارکت اجتماعی دانشجویان دختر می باشند.جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دختر 18 تا 29 ساله مشغول به تحصیل در دانشکده های علوم اجتماعیدانشگاههای دولتی شهر تهران تشکیل داده اند. نمونه گیری پژوهش با روش طبقه ای انجام شده و با استفاده از فرمولکوکران 343 نفر از دانشجویان دختر، به عنوان جمعیت نمونه انتخاب شدند.آزمون های همبستگی پیرسون نشان می دهد رابطه سه متغیر سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی)، احساس بی قدرتی وخودپنداره با مشارکت اجتماعی معنادار می باشد و بیشترین تاثیر را متغیر اعتماد اجتماعی بر مشارکت اجتماعی دانشجویان(R2 = 0/ دختر دارد. بر مبنای نتایج پژوهش متغیرهای مذکور 22 درصد واریانس مشارکت اجتماعی را تبیین کردند. ( 22
مسائل اجتماعی ایران
محمد تقی ایمان؛ گلمراد مرادی
دوره 20، شماره 1 ، فروردین 1388، ، صفحه 147-170
چکیده
چکیدههدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه بین استراتژیهای فرهنگ پذیری و سلامت روانی مهاجران شهر کرمانشاه می باشد.امروزه بخش قابل توجهی از مردم برای بهتر شدن وضعیت خود و فرزندانشان معمولا از زادگاه خود به مناطقی مهاجرتمی کنند که امکان پیشرفت برای آنان مناسبتر باشد، مجبور به مهاجرت از زادگاه خود به مناطق دیگر می شوند، در بسیاریموارد این ...
بیشتر
چکیدههدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه بین استراتژیهای فرهنگ پذیری و سلامت روانی مهاجران شهر کرمانشاه می باشد.امروزه بخش قابل توجهی از مردم برای بهتر شدن وضعیت خود و فرزندانشان معمولا از زادگاه خود به مناطقی مهاجرتمی کنند که امکان پیشرفت برای آنان مناسبتر باشد، مجبور به مهاجرت از زادگاه خود به مناطق دیگر می شوند، در بسیاریموارد این مهاجران با محیطهایی مواجه می شوند که از نظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی با محیط زندگی قبلی آنان تفاوتبسیاری دارد مطالعات نشان داده اند که هنگامی که افراد با یک محیط فرهنگی جدید روبرو می شوند که با فرهنگ بومیآنان تفاوتهای اساسی دارد با مشکلات زیادی در سازگاری با آن محیط مواجه می شوند، تا جایی که فشار ناشی از اینمساله آنان را دچار استرسهای زیادی می کند. در این مقاله با استفاده از روش پیمایش و از طریق پرسشنامه ساختار یافتهبرای 400 نفر مهاجر که بطور تصادفی انتخاب شدند، داده ها گردآوری شد. از روشهای آماری تحلیل عامل برای رواییسازه، آلفای کرونباخ برای پایایی ابزار سنجش، ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون فرضیات، تحلیل واریانس برایآزمون مقایسه میانگین ها و رگرسیون و تحلیل مسیر برای سنجش مدل تحقیق استفاده شد. براساس یافته های تحقیق رابطهو مدت (r=0/ و فرهنگ پذیری درمقصد( 119 (r=0/ معنی داری بین متغیرهای، راهبردهای فرهنگ پذیری( 74با سلامت روانی مهاجران وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که متغیر وابسته مستقیما (r=0/ اقامت( 41،(Beta=0/ فرهنگ پذیری در مقصد( 18 ،(Beta=0/ تحت تاثیر متغیرهای راهبردهای فرهنگ پذیری( 66(Beta=0/ و منزلت شغلی( 22 (Beta= 0/ وضعیت تاهل( 096 ،(Beta=0/ وضعیت مسکن( 095 ،(Beta=0/ تحصیلات( 36از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. در مدل (R²=0/ قرارگرفته است و در مجموع این متغیرها توانسته اند مقدار( 67مسیر، پنج متغیر مذکور به صورت مستقیم و سایر متغیرها به صورت غیرمستقیم تاثیر معنی داری بر روی متغیر وابستهداشته است.
