مطالعه جامعه شناختی گرایش به زیبایی با عمل جراحی پلاستیک و عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: زنان و دختران 64-16 ساله شهر تبریز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه تبریز

3 کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی

4 مربی موسسه تحقیقات اجتماعی دانشگاه تبریز

چکیده

   در دهه اخیر، توجه خاصی به موضوع‌های پزشکی در قالب جامعه شناسی پزشکی شده است، یکی از این موارد مهم، زیبایی با عمل جراحی پلاستیک است. از آنجا که در جامعه امروز به علل متعدد و تأکید بر بعضی استانداردهای زیبایی(خواه درست و خواه نادرست)، وضع ظاهر از اهمیت فوق العاده ای برخوردار شده است، بسیاری از افراد هر رنج و سختی را به خاطر آن، به جان می خرند. لذا، مقاله حاضر در صدد است با بررسی جامعه شناختی گرایش به زیبایی ب ا عمل جراحی پلاستیک، عوامل مرتبط با آن را شناسایی نماید. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار اندازه گیری، پرسشنامه بسته پاسخ است. جامعه آماری مورد مطالعه، دربرگیرنده زنان و دختران (64-16) ساله شهر تبریز به تعداد 457845 نفر (بر اساس سرشماری سال 1385) بوده که از این تعداد، 385 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی طبقه ای به عنوان حجم نمونه مورد مطالعه، انتخاب شده‌اند. داده های حاصله نیز، با استفاده از نرم افزار spss (آماده سازی داده ها، آزمون آماری r پیرسون) و lisrel (انجام تحلیل مسیر)، تجزیه و تحلیل شده‌اند. نتایج یافته ها نشان می دهد که بین متغیرهای سن ، وضعیت تأهل، سرمایه فرهنگی ، باورهای دینی و گرایش به جراحی پلاستیک رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین، در مجموع، متغیرهای مورد استفاده؛ یعنی سرمایه فرهنگی ، سرمایه اجتماعی و باور دینی توانسته اند 22 درصد تغییرات متغیر وابسته(جراحی پلاستیک) را تبیین نمایند.   

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Sociological Study of Tendency towards Beauty by Plastic Surgery and Its Related Factors (Case Study: 16- 64- Year-Old Women and Girls in Tabriz)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Abbaszadeh 1
  • Faranak Aghdasi Elmi 2
  • Mosa Saadati 3
  • Morteza Mobaraki 4
1 Assistant professor, Department of Sociology, University of Tabriz
2 M.A., Student of Sociology, University of Tabriz
3 M.A., Social Research, University of Tabriz
4 Lecturer at Institute of Social Research, University of Tabriz
چکیده [English]

In the last decade, especial attention is given to medical issues in medical sociology. One of the important issues is beauty as it is pursued by plastic surgery. Since in modern society appearance has become very important and some beauty standards are given extraordinary importance (whether right or wrong), a lot of people undergo many problems and difficulties to achieve beauty by plastic surgery. The present study provides a sociological analysis of tendency towards beauty as it is followed by plastic surgery. Research method is survey and measurement tool is questionnaire. Research population includes all 16- 64 year-old women and girls of Tabriz, whose number according to the national census of 1385 is 457845. Using Cochran formula, 385 individuals were randomly selected by stratified random sampling. Data was analyzed by SPSS. The results of the study show that there are meaningful relationships between variables such as age, cultural capital, religious beliefs and the tendency toward beauty. Overall, our independent variables, namely, social capital, cultural capital and religious beliefs were able to explain 22% of the variance of dependable variable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plastic Surgery
  • Religiosity
  • Social Capital
  • Cultural Capital
  • Beauty
1-                 بلالی، اسماعیل و افشارکهن، جواد. (1389). «زیبایی و پول، آرایش و جراحی»،  فصلنامه علمی-پژوهشی شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال دوازدهم، ش 47، بهار89، صص 99-140.
2-                 بهزادیان نژاد، نسیبه. (1384). فرهنگ و زیبایی با تأکید بر جراحی پلاستیک، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسیف تهران: دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی
3-                 بهمنی، مریم و محمد پور، احمد. (1389). «زنان، پاساژ و مصرف رسانه ها»، فصلنامه علمی-پژوهشی شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال دوازدهم، ش 47، بهار89، صص41-72.
4-                 جواهری، فاطمه. (1387). «بدن و دلالت های فرهنگی-اجتماعی آن»، نامه پژوهش فرهنگی، سال نهم، شماره اول، صص37-80.
5-                 چاوشیان، حسن. (1381). «بدن به مثابه رسانه هویت»، مجله جامعه‌شناسی ایران، ش 4.
6-                 کیوان آرا، محمود و ربانی، رسول و ژیان پور، مهدی. (1389). « قشربندی اجتماعی و اصلاح بدن: جراحی زیبایی به مثابه نماد پایگاه اجتماعی»،  فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، سال دوازدهم، ش 47.
7-                 رجبی، مریم. (1388).  بررسی جامعه شناختی باز تعریف هویت زنان و گرایش آنان به جراحی های زیبایی در شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم اجتماعی.
8-                 رضایی، احمد و اینانلو، مینا و فکری، محمد. (1389). «مدیریت بدن و ارتباط آن با عوامل اجتماعی در بین دختران دانشگاه مازندران»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، سال دوازدهم، ش47، بهار 89، صص 141-170.
9-                 زاهدی فر، پروانه. (1388). واکاوی علل اقدام به اعمال جراحی زیبایی، انجمن جامعه شناسی ایران (isa.org.ir ).
10-            سعادتی، موسی. (1389). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی، همسرآزاری و سلامت روانی در بین زنان متاهل شهر تبریز، دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی.
11-            فاتحی، ابوالقاسم و اخلاصی، ابراهیم. (1387). « مدیریت بدن و رابطه آن با پذیرش اجتماعی بدن (مطالعه موردی زنان شهر شیراز)»،  فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان، سال یازدهم، ش 41، صص 9-42 .
12-            فراهانی، مهدی. (1387). مصاحبه با دکتر عبد الجلیل کلانتر هرمزی با عنوان "جراحی زیبایی را مثل پیتزا تبلیغ می کنند"،  سپیده دانایی، سال دوم، ش 21 ، صص 65-68.
13-            فیلد، جان. (1386). سرمایه اجتماعی، ترجمه غلمرضا غفاری و حسین رمضانی، تهران: انتشارات کویر.
14-            کوهی، کمال. (1390). تبیین جامعه شناختی مدیریت بدن در میان زنان شهر تبریز، پایان نامه دکتری، دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
15-            کلدی، علیرضا. (1384). «سرمایه اجتماعی و خانواده»، مجموعه مقالات نخستین سمپوزیوم سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی، انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
16-            ملک محمد، مهدی. (1387). مصاحبه با دکتر صدیق سروستانی و نفیسه حمیدی با عنوان " زیبایی از حقوق شهروندی افراد است"،  سپیده دانایی، سال دوم، ش 21، صص 70-73.
17-            منظور، داود و یادی پور، مهدی. (1387). «سرمایه اجتماعی عامل توسعه اجتماعی و اقتصادی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، ش 15، صص 140-162.
18-              Adelman,Miriam(2008),The Beautiful and The Object “Gender, Identity and Constructions of The Body in Contemporary, Brazilian Culture, London,  Journal of Sociology, vol. 185,No 6.
19-              Alizadeh Aghdam, Mohammad Bafgher., Soltani,Samad., and Gholami Kotnaii , Korush(2010),  Sociological Study: The relationship between Social Capital and Body Management Case Study: Tabriz University Students, Journal of Applied Sociology 21th year, Vol 39, No3, Autumn 2010.
20-              Cockerham,William(2005), Medicl Sociolog and Sociological Theory in (eds.)William Cockerham, The Blackwell Companion to Medical Sociology, Oxford: Blackwell  publishers.
21-              Crossley, Nick. (2001): The Social Body: Habit, Identity and Desire. London: Sage
22-              Dorneles de Andrade, Daniela(2010), On norms and bodies: findings from field research on cosmetic surgery in Rio de Janeiro, Brazil, Reproductive Health Matters;18(35):74–83.
23-              Gulbas Lauren E(2008), Cosmetic Surgery and the politics of race, class and gender in Caracas, Dissertation presented to the Graduate Faculty of Dedman College, Southern Methodist University in Partial Fulfillment of the Requirements for the degree of Doctor of Philosophy, Venezuela, 328 pages.
24-              Henderson-King Donna ,  and Henderson-King Eaaron(2005), Acceptance of cosmetic surgery: Scale development and validation, Body Image 2 , 137–149.
25-              Jenkins Eric D,  Yip Michael, Melman Lora,  Frisella Margaret M, Brent D,  Matthews FACS(2010), Informed Consent: Cultural and Religious Issues Associated with the Use of Allogeneic and Xenogeneic Mesh Products, Informed Consent: Biology, Religion, Culture, Vol. 210, No. 4, April 2010, 402-410.
26-              Motives for cosmetic procedures in Saudi women, Journal of the American Academy of Dermatology, Volume 64, Issue 2, Supplement 1, February 2011, Page AB165.
27-              Nettleton, sarah & Watson, Jonathan(1998), The Body in Everyday Life, London and New York, Routledge.
28-              Park Lora E., Calogero Rachel M., Harwin Melissa J. , DiRaddo Ann Marie(2009), Predicting interest in cosmetic surgery: Interactive effects of appearance-based rejection sensitivity and negative appearance comments, Body Image 6 ,186–193.
29-              Powell-Hicks Allycin(2011), Body Objectification and Elective Cosmetic Procedures in African American Women, Thesis submitted in partial satisfaction of The requirements for the degree of Master of Arts in General Psychology School of Science and Technology In conjunction with the Faculty of Graduate Studies, Loma Linda University, 50 pages.
30-              Webster M & J.Driskell (1983), “Beauty as Status”, American Journal of Sociology, vol 89, No 1 .